🖊️ ආචාර්ය දිනෙත් සමරවික්‍රම විසිනි
ගෑස් හිඟය සහ භූමිතෙල් හිඟය අද ශ්‍රීලංකාව වෙලාගත් එක් අර්බුදකාරී තත්ත්වයකි. ග්‍රාමීය ජනතාවට වඩා නාගරික ජනතාව ඉන් ඉමහත් ලෙස පීඩාවට පත්වී ඇත.
ඉන්ධන පෝලිම්, කලබැගෑනි දිනපතා ප්‍රවෘත්තිවල අනිවාර්යය අංගයක් වී ඇත.
සමහර නාගරික ජනතාව පොල්කටු අඟුරු ලිප් වෙතද, විදුලි උදුන් වෙතද යොමුවී ඇත. එලෙසටම විකල්ප ඉන්ධන ලිප් වල ඉල්ලුම සහ සැපයුම අතර වෙනසින් පීඩාවට පත්ව ඇත්තේද අහිංසක පුරවැසියන්මය.
මින් පෙර ලිපියකින් අප සාකච්ඡා කළ අරපිරිමැසුම්දායී නවෝත්පාදන මාතෘකාවෙහි තවත් දිගුවක් ලෙස මෙම ලිපිය සංග්‍රහ කිරීමට කැමැත්තෙමි.
දෙස් විදෙස් යූටියුබ් නාලිකාවල ජනප්‍රිය මාතෘකාවක් ලෙස අරපිරිමැසුම්දායී ලිප් රාශියක් අපහට අධ්‍යයනය කළ හැක.
අධික උද්ධමනකාරී වාතාවරණය හමුවේ, විදෙස් විනිමය අර්බුදය තුල තවදුරටත් පෙට්‍රෝලියම් ඉන්ධන මත යැපෙන ජීවන රටාවෙන් යම් දුරකට හෝ මිදීමට අපට සිදුවී ඇත. එය අප සුපුරුදු “පහසු කලාපයෙන්” (comfort zone) ඉවත්වීමකි. අපි පහසු කලාපය තුල රැඳෙන තෙක් නවෝත්පාදනය වෙත නැඹුරු නොවන්නෙමු. මෙනිසා අද තමාට හැකි ආකාරයට නිවසේදී ම අරපිරිමැසුම්දායී ලිප් කරා ජනතාවගේ යොමුවීම සාධනීයව දකින්නට ලැබේ.
නවෝත්පාදිත ලිප් වර්ග
මූලික ඉන්ධන වර්ග අනුව ජනතාව විසින් නවෝත්පාදිත ලිප් වර්ග කාණ්ඩ කොට දැක්වීමට කැමැත්තෙමි
- දර හෝ පොල්කටු යොදාගත් ලිප් (දර වායු ලිප)
- අඟුරු ලිප්
- ඉවත ලන තෙල් භාවිතා කරන ලිප්
- ජීවවායු ඒකක
- රොකට් ලිප්
තාපය හානි නොවන සේ තාප සන්නායක සහ පරිවාරක ද්‍රව්‍ය, විද්‍යාත්මකව යොදාගත් ලිප් වර්ග මෙන්ම, නිසි විද්‍යාත්මක පදනමක් නොමැතිව හුදෙක් නිර්මාණ ලෙස සකසා ඇති ලිප් වර්ග ද අප හට නිරීක්ෂණය කළ හැක.
එහෙත් සෑම නවෝත්පාදන සංකල්පයක්ම එකසේ වැදගත් බව අවධාරණය කරන්නෙමු.
එක් එක් වර්ගවල නවෝත්පාදිත ලිප් සළකා බලමු
දර වායු ලිප්
දර භාවිතා කරන ලිප් විවිධ ආයතන හෝ පුද්ගලයින් විසින් නවෝත්පාදනය කර ඇත. සමහර ලිප් වර්ග බාහිර පංකාවක් හරහා කාර්‍යක්ෂම ව දර දහනයෙන් ඉහල සාර්ථකත්වයක් සහිතව නිර්මාණශීලී ලෙස සකසා ඇත. එමෙන්ම පංකා යොදා නොගෙන, එනමුදු කාර්‍යක්ෂමව දහනය වන විශේෂිත ලිප් වර්ගද පවතී. සංචාරයකදී වුවද, විදුලිය අවශ්‍යය නොවන එහෙත් කාර්‍යක්ෂම ලිප් වර්ග ලොව පුරා නිර්මාණය වී ඇත. 
දර හෝ පොල්කටු යොදාගත් ලිප් වල හොඳ දැල්ලක් සහ තාපයක් ලැබුනද, අධිකව දැලි සහ දුම අත්විඳීමට ගෘහණියන් හට සිදුවී ඇත. මේ හේතුවෙන් ගෘහස්ථ වායු දූෂණය අධික වී ඇත. අතීතයේ සිට දර ලිපට සුළං පිඹීම හේතුවෙන් ස්වසන ආබාධ රාශියක් කාන්තාවන් අතර පැවතියද, පෙට්‍රෝලියම් ගෑස් ලිප් භාවිතය ප්‍රචලිත වීමත් සමග එම ප්‍රවනතාව බෙහෙවින්ම අඩු වී ඇත.
අඟුරු ලිප්
දර ලිපට සාපේක්ෂව අඩු වායු දූෂණයක්, වැඩි තාපයක් ලබාදෙන පහසු ක්‍රමවේදයක් ලෙස අඟුරු ලිප් හඳුන්වා දිය හැක. ශ්‍රී ලංකාවේ අඟුරු ලිප් ඉතිහාසය සැලකීමේදී රාජ්‍ය දැව සංස්ථාවේ “ටිම්කෝ ලිප්” සහ “ටිම්කෝ දැව අඟුරු” පුරෝගාමී මෙහෙවරක් ඉටු කරනු ලැබින. කාලයත් සමග පෙට්‍රෝලියම් ගෑස් ලිප් ප්‍රචලිත වීමත් සමග අඟුරු ලිප් ජනතාවගෙන් ඈත් විය.
දරවලට සාපේක්ෂව ඉහල තාපජනක අගයයක් අඟුරු වල ඇති අතර, පොල්කටු අඟුරු වල තාපජනක අගය දැව අඟුරු වලට සාපේක්ෂව ඉහල අගයයක් දරයි.
අඩු ඉඩකඩක නාගරිකව වෙසෙන ජනතාව හට දර ලිප් භාවිතය අපහසු වීම හේතුවෙන් අඟුරු ලිප් කරා නැඹුරුවක් ඇතිකර ගත්හ. එහෙත්, එම සංකල්පය ප්‍රායෝගික කිරීමේදී දක්නට ලැබුන ප්‍රධානතම ගැටළුව වනුයේ පොල්කටු අඟුරු සොයා ගැනීමේ අපහසුතාවයි.
නිසි පරිදි පොල්කටු අඟුරු මිළදී ගැනීමට නොමැති වීම හේතුවෙන් බොහෝදෙනෙක් අසීරු භාවයට පත් වූහ. සමහර අයෙක් ඒ සඳහා “චාකෝල් බ්‍රිකට්ස්” භාවිතා කරති.
පොල්කටු අඟුරු නිසි බෙදාහැරීමක් නොමැතිවීමත් ඉල්ලුමට සරිලන සැපයුමක් නොමැති වීමත් ප්‍රමුඛව දක්නට ලැබේ.
වෙළෙඳපොලෙහි පවතින අඟුරු ඉල්ලුම සැළකීමේදී ව්‍යාපාරිකයෙකුට විශාල වෙළඳපොළ අවකාශයක් සැපිරීමට හැකියාව පවතී. දැනට පොල්කටු අඟුරු කර්මාන්ත උපයෝගීතා සඳහා බෙහෙවින් සැකසුවද, නිපදවීමේදී පරිසර හිතකාමී නොවීම හේතුවෙන් ගැටළුකාරී තත්ත්ව පැණ නැගී ඇත.
භාවිතයෙන් ඉවත් කරන තෙල්වර්ග දහනය කරන ලිප්
පෙට්‍රෝලියම් ඉන්ධන හිඟය සහ ධරණීය භාවිතය සළකා බැලීමෙන් ලොවපුරා නව නිර්මාණ කරුවන් විවිධාකාර ලිප් වර්ග නිර්මාණය කර ඇත. කිහිපවරක් භාවිතා කොට ඉවතලන තෙල්වර්ග දහනය කිරීමට අරපිරිමැසුම්දායී නවෝත්පාදන ලිප් වර්ග සකසා ඇත. එම ලිප් ඉවතලන ටින් කැබලි වලින් වුවද සකසා ගත හැක. මෙවැනි සරළ ලිප් වර්ග රාශියක් අන්තර්ජාලය තුල දක්නට ඇත. නිවසේදීම අප සැමට පහසුවෙන් ඒවා සකසා ගත හැක.
ජීවවායු ලිප්
අනාදිමත් කාලයක සිට ජීවවායු ඒකක පිළිබඳව පර්‍යේෂණ සිදුව, ජනතාව වෙත හඳුන්වා දී තිබුනද, ඒවා එතරම් ප්‍රචලිත වූයේ නැත. එයට හේතුන් ලෙස සාම්ප්‍රදායික ව විශාල ඒකක ගොඩනැංවීමත්, ගොම සහ අනෙකුත් අමුද්‍රව්‍ය සපයාගැනීමේ දුෂ්කරතා, සහ ඒ සඳහා වැඩි ඉඩක් අවශ්‍ය වීමත් ය. ඒකකයේ නිපදවන ජීවවායුව නිවසේ ඇති සාමාන්‍ය ගෑස් කුකර් එකකට සැපයීමට හැක.
සාම්ප්‍රදායික ජීවවායු ඒකක වල පවතින දුර්වලතා සලකා බලා අරපිරිමැසුම්දායී නවෝත්පාදිත ජීවවායු ඒකක ප්ලාස්ටික් බැරල්, පීවීසී බට, බර වාහන ටයර්-ටියුබ් භාවිතයෙන් සකසා ඇත. නවෝත්පාදිත ජීවවායු ඒකක අරපිරිමැසුම්දායී මෙන්ම භාවිතයෙන් පහසුය. ඉන් සැකසෙන දියර පොහොර නැවත වගාවන් වෙත යොමු කළ හැක.
නාගරික පරිසරයක, යම් ඉඩකඩ සහිත නිවෙසක වුවද පහසුවෙන් ජීවවායු ඒකක තමාටම සකසා ගත හැක. එය භාවිත කිරීමෙන් පෙට්‍රෝලියම් ගෑස් ලිපකින් අපේක්ෂිත කාර්යය මනාව ඉටු කරගත හැක.
රොකට් ලිප
දරවායු ලිපෙහි සරළම එහෙත් වැදගත්ම නවෝත්පාදනය වන රොකට් ලිප බෙහෙවින් කාර්‍යක්ෂම ලිපකි. එය බාහිර ස්ථානයක දී වුවද, විදුලිය හෝ විදුලි පංකා නොමැතිව ක්‍රියාත්මක කළ හැක. මෙවැනි ලිප් සංචාරකයින් හට “කෑම්පින්ග්” වලදී භාවිතය සඳහා සැකසූවකි. මීට අමතරව බියර් කෑන් වලින් සැකසූ, මද්‍යසාර ඉන්ධනයක් ලෙස යොදාගත් කෑම්පින්ග් ලිප් දක්නට ඇත.
මද්‍යසාර ලිප
මද්‍යසාර ලිප් මගින් නිල් පැහැ දැල්ලක් ලබාදෙන අතර රොකට් ලිපෙන් වේගවත්ව “ආවේගශීලී” (speed and aggressive) දැල්ලක් ලබා දෙයි. යූටියුබ් සහ අන්තර්ජාලය තුලින් ඒ පිලිබඳව පහසුවෙන්ම අධ්‍යයනය කළ හැක.
රොකට් ලිපක් බොක්ස් බාර් බට කැබලි වලින් පහසුවෙන් නිර්මාණය කළ හැක. එහි අංශක 45 ක ආනතියකින් යුතු බටයෙන් දර යොදන අතර තිරස් බටයෙන් සිසිල් වාතය ඇදගනී. සිරස් බටයෙන් දැල්ල නිකුත් වේ. සිරස් බටයට වලං රඳවනයක් සවිකිරීමෙන් ආහාර පිසීම කාර්‍යක්ෂම ලෙස සිදු කළහැක.
ලිප කාර්‍යක්ෂම කිරීමේ විද්‍යාත්මක පදනම
ලිපක අරමුණ වන්නේ, ඉන් නිපයෙන තාපය හානියකින් තොරව ඉලක්කගත බඳුන වෙත කාර්‍යක්ෂම ලෙස ලබාදීමයි. තාපය ගමන් කරන ආකාර තුනකි. මෙනිසා තාප හානියක් සිදුවේ. එය වලක්වාගැනීමට උපායමාර්ගිකව ලිප නිර්මාණය කල යුතුය.
තාපහානිය සිදුවනුයේ සන්නයනය, සංවහනය සහ විකිරණය යන ස්වභාවික සංසිද්ධි තුන අනුවය. කාර්‍යක්ෂම ලිපක සන්නායක සහ පරිවාරක ද්‍රව්‍ය නිසිලෙස යෙදීමෙන් වැඩිදියුණු කිරීම කළ හැක. බොහෝ ලිප් මැටි, චීනච්චට්ටි, යකඩ ඇලුමිනියම් වැනි ද්‍රව්‍ය වලින් සකසා ඇත.
මැටි හෝ සිමෙන්ති හෝ ලී වැනි පරිවාරක ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් බාහිර ආවරණය සැකසූ ලිප් දැකිය හැක. දර හෝ පොල්කටු යොදන ස්ථානය මැටිවලින් සැකසූ ලිප් මෙන්ම ලෝහ වලින් නිපයූ ලිප් ද දක්නට ඇත. එලෙසටම සමස්ත ඒකකයම ලෝහවලින් නිපයූ ලිප් වෙළෙඳපොලෙහි දක්නට ඇත.
කිරිහට්ටි හෝ සිමෙන්ති මල් පෝච්චි වලින්ද, ගඩොල් කැට යොදා තමන් හට පහසුවෙන්ම කාර්‍යක්ෂම ලිප් සකසා ගැනීමට උපදෙස් අන්තර්ජාලය තුල පවතී.
සියල්ල බුද්ධිමත්ව අධ්‍යයනය කිරීමෙන් ඔබට නිවසේදීම අරපිරිමැසුම්දායී ලෙස ලිපක් නවෝත්පාදනය කළ හැක.
අධ්‍යයනය, විමර්ශනය, විශ්ලේෂණය නවෝත්පාදනයක පදනමයි. යම් සමාජ-ආර්ථික අර්බුදයකදී අරපිරිමැසුම්දායී නවෝත්පාදනය නිතැතින්ම ජනතාව තුලින්ම බිහිවේ. අප සැවොම අරපිරිමැසුම්දායී නවෝත්පාදනය අවදි කර ගනිමු.
ආචාර්ය දිනෙත් සමරවික්‍රම
ජ්‍යෙෂ්ඨ පර්‍යේෂණ තාක්ෂණඥ
ද්‍රව්‍ය තාක්ෂණ අංශය
කාර්මික තාක්ෂණ ආයතනය
363, බෞද්ධාලෝක මාවත
කොළඹ 07
ඊමේල් [email protected]
