ලොව දැවැන්තම සක්‍රිය ගිනිකන්ද දශක දෙකකට පසුව පළමුවරට පුපුරයි

හවායිහි පිහිටි ලොව දැවැන්තම සක්‍රිය ගිනිකන්ද දශක දෙකකට පමණ පසුව පළමු වරට පුපුරා ගොස් තිබේ.

අමෙරිකානු භූ විද්‍යා පර්යේෂණ ආයතනය (USGS) පවසන්නේ මෞනා ලෝආ නමැති මෙම ගිනිකන්ද පෙරේදා පෙරවරුවේ පුපුරා ගිය බවයි.

එහි ලාවා බොහොමයක් කඳු මුදුනතේම රැඳී තිබුණත් අළුවල බලපෑම් ඇතිවිය හැකි බැවින් ගිනිකන්ද ආශ්‍රිතව දුරස්ථව වෙසෙන ජනතාවට ද අනතුරු ඇඟවීම් කර ඇත.

කෙසේවෙතත් ඊසානදිග රිෆ්ට් කලාපය ලෙස හැඳින්වෙන ගිනිකන්දේ ඊසාන දෙසින් ලාවා ගලා යන බව එම ආයතනය පැවසීය.

“ලාවා ප්‍රවාහය පහත් බිමේ වෙසෙන ප්‍රජාවකට කිසිදු තර්ජනයක් නෑ. නමුත් සියලුම ඇඟවීම් කර ඇත්තේ පිපිරීම ඊසානදිග රිෆ්ට් කලාපයේ පවතිනු ඇති බවටයි.” අමෙරිකානු භූ විද්‍යා පර්යේෂණ ආයතනය පැවසීය.

සුළඟ සමඟ ගිනිකන්දේ අළු, ගෑස් සහ වීදුරු කැබලි වෙනත් තැනකට ගෙන යා හැකි බව එහි වැඩිදුරටත් සඳහන් වේ.

කෙසේවෙතත් මෙම තත්ත්වය සඳුදා දින හිලෝ සහ හොනොලුලු අතර ගුවන් ගමන් 10 ක් අවලංගු කිරීමට නිරිතදිග ගුවන් සමාගම් පොළඹවන ලදී.

‘මේ මොහොතේ, අපි වෙනත් බලපෑම් බලාපොරොත්තු නොවෙමු,’ ගුවන් සේවයේ ප්‍රකාශකයෙක් පැවසීය.

‘අතීත සිදුවීම් මත පදනම්ව, මෟනා ලෝආ පුපුරා ගිය පසුව ලාවා ගලා යාමේ පිහිටීම සහ ප්‍රගතිය වේගයෙන් වෙනස් විය හැක,’ USGS පවසයි.

බලධාරීන් ගිනිකන්ද අවට ජනතාව ඉවත් කිරීමේ නියෝග නිකුත් කර නොමැති නමුත් හවායි හි හදිසි නවාතැන් කඳවරු කිහිපයක් විවෘත කර ඇති බව එරට පුවත් වාර්තා කරයි.

Mauna Loa, හවායි හි දකුණු දෙසින් පිහිටි දිවයිනෙන් අඩක් ආවරණය කරන ගිනිකන්දකි.

එය පැසිෆික් සාගරයට ඉහලින් අඩි 13,600 (මීටර් 4,145) ට වඩා ඉහලින් පිහිටා ඇත.

ගිනිකන්දේ දිය යට පදනමේ සිට සළකා බැලූ කළ එය සාගර පතුලේ සිට අඩි 30,000 ක් ඉහළට පවතින අතර එනම් එවරස්ට් කන්දට වඩා උසැති ය.

1843 සිට මෟනා ලෝආ 33 වතාවක් පුපුරා ගොස් ඇත.

අමෙරිකානු භූ විද්‍යා පර්යේෂණායනයට අනුව ගිනි කන්දෙහි පළමු පිපිරීම, හොඳින් ලේඛනගත වී ඇති ඓතිහාසික පිපිරීමක් ලෙස සැළකේ.