මායාත්මක යථාර්තවාදය සාහිත්‍ය ශානරයන් අතර මෑත කාලයේ හමුවන සිත්ගත් අංගයකි. පාඨකයා සම සමව කාල්පනික ලෝකයේ මෙන්ම යථාර්තවාදී ලෝකයේත් එක ලෙස වචනයෙන් බැඳ තබන අපූර්ව ගෙත්තමක් වැන්න එය. මායාත්මක යථාර්ථවාදය ප්‍රබන්ධකරණයේ මූලික ලක්ෂණයක් බවට පත් කළ ලතින් ඇමරිකානු සාහිත්‍යයේ එම රීතිය අනුගමනය කළ ලේඛකයන් රැසකි. ඒ අතරින් ඉසබෙල් ඇලෙන්දේ නැත්නම් ඉසබෙල් අය්යෙන්දේ සුවිශේෂී වන්නීය.
ඉසබෙල් 1942 පීරු රටෙහි ලීමා අගනුවර උපත ලබන විට දෙමාපියන් චිලී හි තානාපති සේවයෙහි නිරත වූහ. මෙ නිසා ඇගේ ලමා විය අත්දැකීම් පීරු හා චිලී යන දෙසංස්කෘති හා මුහු ව තිබේ. සිය පියාගේ හදිසි අතුරුදන් වීමෙන් පසු මවගේ දෙවන විවාහයත් එයින් පසු සුලු පියාගේ රැකියාව හේතුවෙන් ලෙබබන්හි බීරූට් හා බොලීවියාවේ ලබන අධ්‍යාපන කාලයත්, නැවත චිලී හි සන්තියාගෝ නුවර ගත කරන ජීවිතයත් ලතින් ඇමෙරිකානු කලාපය පුරා ඇගේ අත්දැකීම් විසුරුවා හරින්නට ඇතැයි සිතිය හැක.
ඉසබෙල් ඇලෙන්දේ ගේ කතා කොහොමටත් පිළිගැනෙන්නේ ඇගේ ළමා වියේ අත්දැකීම් හා පරිකල්පනය මුහු ව එන ලේඛන ශෛලියක් ලෙසිනි. එම ලේඛන ශෛලියේ ලතින් ඇමරිකානු සංස්කෘතිය මෙන්ම දේශපාලනය ද විස්තර වේ. 70 දශකයේ ලෝකයේ වඩා අවදානයට පාත්‍ර වූ චිලියානු ජනාධිපතිවරයා වන සැල්වදෝර් ඇලෙන්දේ ඇගේ පියාගේ සමීප ඥාති සහෝදරයා වීමත් ඇගේ ලේඛනයේ ලතින් ඇමරිකානු දේශපාලනය මතු කරන්නට හේතුවක් වන බව සිතිය හැක. ඔගෙස්ටෝ පින්ටෝ විසින් සැල්වදෝර් ඇලෙන්දේ බලයෙන් පහකර මිලිටරි පාලනයක් ගෙන යද්දී ඔහුගේ පවුලේ ඥාතී දියණිය වූ ඉසබෙල් ට ද එල්ල වූ මරණ තර්ජන හේතුවන් දිවි බේරා ගැනීම පිණිස වෙනිසියුලාව ට සංක්‍රමණය වීමට සිදුවේ. මේ සිදුවීම ද ලතින් ඇමරිකානු දේශපාලනය කෙතරම් පුද්ගලගත ජීවිතයට බලපෑම් කරන්නේ ද යන්න ඇය විමසන කාලයක් වේ.
මේ සියලු අත්දැකීම් මතින් 1982 දී ඉසබෙල් ඇලැන්දේ බටහිර සාහිත්‍ය ලෝකයම ඇයව කෘතහස්ත ලේඛිකාවක ලෙස හඳුනා ගන්නා ස්පාඥ්ඥ බසින් ලියැවුණු La casa de los espíritus හෙවත් The House of Spirit ( සිංහලෙන් මෙය “මායාවාස” ලෙස ගාමිණි වියන්ගොඩ පරිවර්තනය කරයි) නම් අග්‍රගණ්‍ය කෘතිය පාඨකයාට තිලිණ කරන්නීය. එය ඇගේ ප්‍රථම නවකතාව ද වේ.
ඇගේ පළමු නවකථාවම කෙතරම් සාර්ථක වී ද යත් 1982 දී ම චිලියේ හොඳම නවකතාව ලෙස සම්මානයට පාත්‍ර වීමට මෙන්ම Panorama Literario සම්මානය ලැබීමට ද ඉසබෙල් අලෙන්දේ සමත් වන්නීය. මේ වන විට එය ලොව පුරා භාෂාවන් 37 කට අධික ප්‍රමාණයකට ද පරිවර්තනය වී ඇත.
මායාවාස ලිවීමට ඇලෙන්දේ පෙළඹෙන්නේ චිලියේ ඇගේ ඇලෙන්දේ පරපුරේ අවුරුදු සියයක ආයු කාලයක් විඳි මුත්තණුවන් කෙනෙකුගේ මරණාසන්න පුවත කන වැකීමත් සමඟ ඔහු වෙත ධෛර්යය වඩවනු පිණිස ලියැවුණු ලිපි මාලාවක් මතින් බව පැවසේ. දෙල් වාල් නැමති පවුලක පරම්පරාගත කතාන්දරය ලෙස ලියැවෙන මායාවාස වල අලෙන්දේ ඉදරිපත් කරන ඇතැම් චරිත අද්භූත ආශ්චර්යයන් ගෙන් ගහණය. මායාවාස නවකතාවක් ලෙස පාඨක ආකර්ෂණය ට නතු වෙන්නට මේ චරිත ස්වභාවයන් ගැන කරන අලෙන්දේ ගේ ලියවීම මූලිකවම බලපා ඇති බව දිස්වේ.
1993 දී මායාවාස කෘතිය ඩෙන්මාර්ක් අධ්‍යක්ෂකවරයෙකු අතින් චිත්‍රපටයක් ලෙස ද ප්‍රතිරූපනය වී ඇත. එමෙන්ම ඇය මායාවාස වලින් අනුගමනය කල මායාත්මක යථාර්තවාදී රීතිය ඉන්පසුව ඇය අතින් ලියැවී ලොව පුරා පාඨක ජනාදරයට පත් වන අනෙකුත් කෘති වන ඊවා ලූනා (1987), පෝලා (1994), මුහුද යට දිවයින (2010) සහ තවත් කෘති කිහිපයක දී ද හමුවේ.
මායාවාසයේ හිමිකාරිය ලෙස ඇලෙන්දේ ඇරඹූ සාහිත්‍ය ජීවිතය අද වන විට ජර්මානු වසරේ ලේඛකයා සම්මානය (1984 සහ 1986), මෙක්සිකෝවේ හොඳම කෘතිය (1985), ඇමෙරිකානු කොලොම්බස් පදනමේ සම්මානය (1989), ඉතාලි සාහිත්‍ය සම්මානය (1993), එංගලන්තයේ ස්වාධීන විදේශීය ප්‍රබන්ධය සඳහා වන සම්මානය (1993), ඇමරිකානු වසරේ කාන්තාව සම්මානය (1994), චිලියානු ජාතික සාහිත්‍ය සම්මානය (2010), ඩෙන්මාර්කයේ හාන්ස් ක්‍රිස්ටියන් ඇන්ඩර්සන් සම්මානය (2012), නිදහස පිළිබඳ ඇමරිකානු ජනාධිපති සම්මානය (2014) මෙන්ම බීබීසී ය විසින් ඉදිරිපත් කරන ලොව බලවත්ම කාන්තාවන් 100 ට ඇතුලත් වීමට ද අවස්ථාව හිමි කර ගෙන සිටින්නීය.
මෙනිසාම අත්දැකීම් හා පරිකල්පනය මිනිසකු කෙතරම් දුරකට ඔසවා තැබිය හැකි ද යන්නට සාහිත්‍ය ලෝකයේ හොඳම උදාහරණය ඉසබෙල් ඇලෙන්දේ වන්නීය.
