නිතර නිතර පීඩා දෙන තදබල හිසරදය දරා ගැනීමට අපහසුයි. ඒ වගේම තදබල හිසරදය ඇති වීම තුළ දෛනික ජිවිතය තුළ දී සිදු කරන කාර්යයන්ට පවා එය ප්‍රබල බාධාවක් වෙයි. කුමන හෝ වේදනා නාශක ඖෂධ ඇතුළත බාහිර භාවිත කළ ද ක්ෂණික සහනය ලැබූවත් මේ රෝගී තත්ත්වය නැවත මතුවෙයි.
හිතටත් ගතටත් වද දෙන මේ ඉරුවාරදය රෝගයෙන් මිදෙන්නේ කෙසේද යන වග කතා කරන්න හිතුවා. ඒ සඳහා අප හා එක්වුණේ,
ආයුර්වේද ප්‍රජා සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිළධාරීණී සෙව්වන්දි කොඩිතුවක්තු,
නාගොඩ ප්‍රාදේශිය ලේකම් කොට්ඨාශය
ආයුර්වේද විද්‍යාවට අනුව අර්ධාව වේදක හා සුර්්‍යාවර්ථ යන රෝග අවස්ථා දෙකට අභ්‍යන්තර ලක්ෂණ අතින් සමානත්වයක් පෙන්වයි. නමුත් හිසෙහි ඇතිවන දැරිය නොහැකි තද බල වේදනාව මූලික ලක්ෂණයයි. අර්ධාව වේද අවස්ථාව ද හිසෙහි එක් කොටසක ඇති වන වේදනාවක් ලෙස පෙන්වයි. රෝගය හටගැනීමට හේතු අවස්ථානූකූලව වෙනස් වේ.
නමුත් සුර්්‍යාවර්ථය දී සිදුවන්නේ සුර්යයාගේ බලපෑමට අනුව හිසෙහි ඇතිවන වේදනාව වෙනස් වීමයි. උදාහරණයක් ලෙස සුර්යා නැඟී එන විට හිස වේදනාව ඇරඹෙන අතර දිවා කාලයේ දී ක්‍රමයෙන් හිස වේදනාව වර්ධනය වෙයි. සවස් වන විට ක්‍රමයෙන් හිස වේදනාව අඩු වී යයි. සුර්යයාගේ ප්‍රභාව අනුව වෙනස් වීම නිසා සිදුවන බැවින් සුර්යයා වර්ථ නම් වේ.
නමුත් ඉරුවාරදය රෝග ලක්ෂණ ආයුර්වේදනූකූලව බොහෝ දුරට අර්ධාව වේදක තත්ත්වය වෙයි. 
මෙහි දී පොදු ලක්ෂණ ලෙස අධික හිසි කැක්කුම, වමනය, ඔක්කාරය, කරකැවිල්ල, ක්ලාන්තය පවා ඇති වීමට පුළුවනි. ඇස් නිලංකාර වීම වැනි ලක්ෂණ දැකිය හැකියි. ඉරුවාරදය රෝගය යම් රෝගයක ලක්ෂණයක් වීමට පුළුවනි. රෝගයට හේතු වූ ප්‍රධාන රෝග නිධානය අනුව ලක්ෂණ වෙනස් වේ. බොහෝ වේලාවට ඇස්වල පෙනීම වෙනස්කම් සමඟ ද මේ රෝගය සම්බන්ධ වීමට පුළුවනි.
ඉරුවාරදය රෝගයට බලපාන හේතු ලෙස රෝගීයාට පවතින සෙම් ආශ්‍රීත රෝග ( කෝඨාරක ප්‍රදාහය ( Sinusitis) හෝමෝන පද්ධතියේ වෙනස්කම් ( අර්ථවාහරණය, ඔසප් චක්‍රය) මානසික ආතතිය ( නින්ද අඩුවීම, මානසික ගැටලු) හිසෙහි ඇති වන අර්බුද තත්ත්ව ඇතැම් ආහාර පාන වර්ග මේ රෝගය වැඩිවීමට හේතුවකි. ( රට කජු, චීස්, අධික තෙල් යෙදු ආහාර)
ආහාර රටාව වගේම විහරණ රටාව මේ රෝගයෙන් සුවයට බොහෝ දුරට බලපායි. ඒ සඳහා රාත්‍රී ස්නානය වැළකීම, සුව නින්ද, පාද සුර්යාලෝකයට නිරාවරණය අවම කිරිම, වායු සමීකරණ, විදුලි පංකාව රැඳීම අවමය, පිරිසිදු වටපිටාව, ක්ෂණික සුවතිම, විෂ රසායනික යෙදු ආහාර භාවිතය අවම කිරීම ( සෝස්/ රට කජු / චීස් / කෝපි) මත් පැන් දුම්වැටි වලින් ඉවත්වීම. ඒ වගේම සැර සුවඳ බාහිර ආලේපන භාවිතය ද ඇතැම් අයට අසාත්මිකතා දක්වයි. ඒවායින් ඉවත්වීම.
රෝගය සුවවීමට නිසි වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර වෙත් යොමු වී රෝගය මුලික අවදිය හා හේතුන් සොයා ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම තුළ හා නිසි ඖෂධ රටාව මගින් රෝගය සුව කර ගැනීමට හැකියාව තිබේ.
- නිවසේ දී වේදු ඇල්ලීම ( වාෂ්ප ඇල්ලිම) ඒ සඳහා ආඩතෝඩා කොළ, නික කොළ, බෙලි කොළ යොදා ගත හැක.
- හිසට බාහිර ආලේපය ( තෙල් අභ්‍යාංග) නිර්ගුණඩයාදි නිශාදි දිව්‍යංගනාදි තෙල් වර්ගයක් භාවිත කිරිමට පුළුවනි. (වෛද්‍ය උපදෙස් මත)
- වියළි කහ කැබැල්ලක් පුළුස්සා නැගෙන දුම නාස් පුඩු තුළින් ආඝාණය කිරිම.
- ඉඟුරු / කොත්තමල්ලි / වෙනිවැල්ගැට / ආඩතෝඩ දඩු ආදි පේයාව පානය
නළල තැවිමට උඳු පියළිය, රතුළුණු, සියඹලා කොළ පොට්ටනියක් වණ්ඩුවේ තම්බා ගෙන සර්වවිෂාදි තෛලය නළල ගා ඖෂධිය පොට්ටනියෙන් තැවීම.
මෙවැනි නිසි වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර හා නිවැරදි ආහාර විහරණ රටාව මගින් රෝගය සුව කර ගැනීමට හැකි වේවී.
